Branża transportowa stoi przed wieloma wyzwaniami związanymi z poprawą bezpieczeństwa na drogach. Zmiany w przepisach, które weszły w życie w ostatnich latach, stają się coraz bardziej widoczne, a 2024 rok nie jest wyjątkiem. Od lipca 2024 roku wprowadzono szereg nowych regulacji, które znacząco zmieniają wymagania dotyczące bezpieczeństwa w transporcie drogowym, zarówno dla firm transportowych, jak i kierowców. W kontekście tych zmian kluczową rolę odgrywają nowoczesne technologie, systemy monitorujące oraz odpowiedzialność uczestników rynku.
Technologie wspierające bezpieczeństwo – co nowego wprowadzono w 2024 roku?
Zgodnie z unijnymi regulacjami, które weszły w życie 1 lipca 2024 roku, wszystkie pojazdy ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony muszą być wyposażone w nowe systemy bezpieczeństwa. Wprowadzenie tych wymagań, na mocy Rozporządzenia 2019/2144, ma na celu zmniejszenie liczby wypadków śmiertelnych w transporcie drogowym i poprawę bezpieczeństwa na drogach, zarówno dla kierowców, jak i innych uczestników ruchu, w tym pieszych i rowerzystów.
W ramach nowych przepisów pojazdy muszą zostać wyposażone w następujące technologie:
- Systemy monitorowania ciśnienia w oponach – umożliwiają bieżącą kontrolę stanu technicznego opon, co zmniejsza ryzyko awarii na drodze.
- Systemy wykrywania martwego pola – ostrzegają kierowców o obecności innych pojazdów lub obiektów, które mogą stanowić zagrożenie podczas manewrów, takich jak zmiana pasa ruchu.
- Systemy automatycznego awaryjnego hamowania – pozwalają na zatrzymanie pojazdu w sytuacjach, gdy kierowca nie reaguje na czas, co znacząco zmniejsza liczbę wypadków.
- Inteligentny asystent kontroli prędkości – pomaga kierowcy utrzymać pojazd w bezpiecznej prędkości, zgodnej z ograniczeniami drogowymi, co ma na celu ograniczenie przekroczenia prędkości, będącego jednym z głównych powodów wypadków.
Zgodnie z przyszłymi planami, nowe przepisy przewidują również obowiązek przygotowania pojazdów do instalacji blokad alkoholowych. Choć te przepisy jeszcze nie weszły w życie, oczekuje się, że pojazdy będą musiały być wyposażone w systemy uniemożliwiające rozpoczęcie jazdy w przypadku stwierdzenia alkoholu we krwi kierowcy. Wdrożenie tych technologii ma na celu ograniczenie liczby wypadków spowodowanych przez jazdę pod wpływem alkoholu, co wciąż stanowi poważne zagrożenie w transporcie drogowym.
Cyberbezpieczeństwo w transporcie drogowym
Wraz z postępującą cyfryzacją branży transportowej, kwestia cyberbezpieczeństwa staje się coraz bardziej istotna. Wprowadzenie systemów zdalnego monitorowania pojazdów, zarządzania flotą czy autonomicznych pojazdów niosą ze sobą ryzyko cyberataków, które mogą sparaliżować funkcjonowanie firm transportowych. Przepisy dotyczące cyberbezpieczeństwa zaczynają wchodzić w życie i w 2024 roku zyskują na znaczeniu. Firmy transportowe muszą inwestować w zabezpieczenia IT, które ochronią ich przed atakami hakerskimi oraz nieautoryzowanym dostępem do danych pojazdów i systemów zarządzania flotą.
Zmiany w obowiązkach przewoźników i spedytorów
Zmiany w przepisach dotyczą również samej organizacji transportu. Zgodnie z nowymi regulacjami, spedytorzy oraz nadawcy towarów muszą zwrócić szczególną uwagę na weryfikację licencji przewoźników przed zleceniem transportu. Jeśli przewoźnik nie spełnia odpowiednich wymogów prawnych, spedytorzy mogą zostać ukarani wysokimi grzywnami. Ponadto, od 2024 roku, spedytorzy są zobowiązani do przekazywania przewoźnikom szczegółowych dokumentów dotyczących zlecenia, w tym danych o nadawcy, odbiorcy oraz terminach realizacji transportu. Dokumentacja ta ma na celu zwiększenie odpowiedzialności i transparentności w branży, a także poprawienie jakości świadczonych usług.
Nowe regulacje dotyczące tachografów
Nowe regulacje dotyczące tachografów wchodzą w życie na mocy przepisów unijnych, które mają na celu poprawę bezpieczeństwa drogowego i zapewnienie lepszego nadzoru nad czasem pracy kierowców oraz przestrzeganiem zasad dotyczących transportu drogowego.
Inteligentne tachografy (znane również jako tachografy nowej generacji) mają za zadanie zwiększyć kontrolę nad przestrzeganiem przepisów dotyczących czasu pracy kierowców, ale także ułatwić wykrywanie przekroczeń granic państwowych oraz zapobiegać manipulacjom danymi. Takie urządzenia będą rejestrować dane w czasie rzeczywistym, co pozwoli na szybszą i dokładniejszą kontrolę nad stanem pojazdu i zachowaniem kierowcy. Do ich funkcji należy m.in. automatyczne rejestrowanie przekroczeń granic państwowych oraz monitorowanie czasu pracy kierowców, co znacząco zwiększa transparentność w transporcie międzynarodowym i ułatwia wykrywanie nieprawidłowości.
Zgodnie z przepisami, nowe tachografy będą musiały zostać zainstalowane w pojazdach do 2025 roku, ale dla niektórych pojazdów mogą obowiązywać wcześniejsze daty wdrożenia – w przypadku nowych rejestracji lub wymiany pojazdów na te, które będą spełniały nowe normy. Pojazdy, które zostaną zarejestrowane po tej dacie, będą musiały być wyposażone w inteligentne tachografy, natomiast dla pojazdów, które już są w użyciu, wymiana odbędzie się w momencie ich najbliższej wymiany tachografu lub przy okazji przeglądu technicznego
Te zmiany są częścią szerszego planu Unii Europejskiej mającego na celu poprawę efektywności transportu drogowego, zwiększenie bezpieczeństwa i eliminację ryzyka związanego z oszustwami dotyczącymi zapisów czasu pracy kierowców.
Obowiązki dotyczące rejestracji zagranicznych przewoźników
Nowelizacja przepisów w Polsce wymaga również od zagranicznych przewoźników rejestracji w systemie SENT przed rozpoczęciem transportu na terytorium Polski. Zgłoszenie to dotyczy nie tylko towarów wrażliwych, jak miało to miejsce do tej pory, ale także wszystkich towarów transportowanych z zagranicy. Przewoźnicy muszą również przekazywać dane GPS swoich pojazdów, co pozwoli na skuteczniejsze monitorowanie i kontrolowanie transportu międzynarodowego
Wyzwania związane z dekarbonizacją transportu
Nie mniej istotnym aspektem zmian w przepisach jest rosnący nacisk na ekologię. Unia Europejska stawia przed branżą transportową ambitne cele związane z redukcją emisji CO2. Firmy transportowe muszą przygotować się na dalsze zmiany, które będą wymagały inwestycji w ekologiczne technologie, takie jak pojazdy elektryczne czy napędy wodorowe. Również w zakresie infrastruktury drogowej coraz większą rolę odgrywają tzw. zielone strefy, w których transport oparty na paliwach kopalnych będzie ograniczany na rzecz pojazdów zeroemisyjnych.
Zmiany, które wprowadzono w transporcie drogowym w 2024 roku, mają na celu poprawę bezpieczeństwa, efektywności oraz odpowiedzialności branży. Przemiany te są wynikiem dążenia do zminimalizowania liczby wypadków, poprawy jakości usług transportowych oraz adaptacji do globalnych trendów związanych z dekarbonizacją. Firmy transportowe muszą się przygotować na dalsze inwestycje w nowoczesne technologie, szkolenia dla pracowników oraz dostosowanie swoich flot do nowych regulacji. W obliczu tych zmian, przyszłość transportu drogowego staje się coraz bardziej zrównoważona, bezpieczna i nowoczesna.
